Rolą notariusza jest czuwać nad pewnością i legalnością transakcji. W przypadku transakcji obrotu nieruchomościami notariusz powinien czuwać nad zgodnością umowy z prawem oraz mieć na względzie świadomość jej uczestników i okoliczności w jakich dochodzi do transakcji. Świadomość stron powinna dotyczyć nie tylko co do przedmiotu umowy, jej rodzaju, ale także praw i obowiązków nabywcy, bowiem obowiązki notariusza ograniczają się tylko do danej czynności prawnej.
Jeżeli w ocenie notariusza dana czynność naruszałaby prawo, ma on obowiązek odmowy jej dokonania. Odmowa może nastąpić również w wypadku stosowania gróźb, wywierania presji lub wprowadzenia w błąd jednej ze stron przez drugą. Zdarzają się również przypadki odmowy sporządzenia umowy sprzedaży, gdy o własność nieruchomości toczy się spór sądowy albo gdy pomiędzy stronami umowy przedwstępnej zawisł spór odnośnie wykonania przewidzianych w niej obowiązków warunkujących zawarcie umowy przyrzeczonej.
Na odmowę dokonania czynności notarialnej każda ze stron może wnieść sprzeciw, który rozpatrywany jest przez sąd, co ma zapewnić obiektywną ocenę działań notariusza.
Należy pamiętać, że wśród klauzul zgodnych z prawem są takie, które dają dużą swobodę ich kształtowania stronom. To strony decydują o wprowadzeniu do treści umowy elementów innych niż wymagane w danym przypadku przez prawo. Fakt, iż do umowy może zostać wprowadzonych wiele w pełni dozwolonych klauzul dodatkowych np. zadatek, kary umowne, zastrzeżenie warunku czy terminu, sprawia że pomoc notariusza może być niewystarczająca. Dlatego w konstruowaniu umowy biorą też udział pośrednicy, prawnicy, bądź inni profesjonalni doradcy stron.
Pamiętajmy, że czynności prawne mające za przedmiot przeniesienie własności nieruchomości, czy też ustanowienie i zbycie ograniczonych praw rzeczowych wymagają dla swojej ważności zachowania formy aktu notarialnego. W przeciwnym razie sąd wieczystoksięgowy może odmówić wpisu zmian w księdze wieczystej nieruchomości.
pełna treść artykułu dostępna na otodom.pl
